ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ

• ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ - ΤΙ ΣΧΕΔΙΑΖΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ - ΤΙ ΣΧΕΔΙΑΖΟΥΝ Ή ΤΙ ΔΕΝ ΣΧΕΔΙΑΖΟΥΝ ΟΙ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
  
  «Αν η κυβέρνηση δεν παραδεχτεί τα λάθη της και δεν διδαχτεί από αυτά, αν δεν παραδεχτεί τις ελλείψεις, την απρονοησία, την έλλειψη συντονισμού και σχεδίου δεν πρόκειται να διορθωθεί, δεν πρόκειται να πάρει κανένα μέτρο ώστε να βελτιωθεί η λειτουργία των μηχανισμών που είναι αρμόδιοι για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών. Κι΄ αυτό είναι η μεγάλη απειλή, ο μεγάλος κίνδυνος ...»
  
  Το πρόβλημα
  
  Η καταγραφή των ενεργών πυρκαγιών και η πρόβλεψη της εξέλιξής τους κατά τις πρώτες ώρες της εμφάνισής τους είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί τους γεωεπιστήμονες σε παγκόσμιο επίπεδο.
  
  Αίτια δασικών πυρκαγιών
  
  Γνωρίζοντας τα αίτια των δασικών πυρκαγιών μπορούμε να πάρουμε και τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψή τους. Το μεγαλύτερο ποσοστό των δασικών πυρκαγιών προέρχεται από ανθρώπινες δραστηριότητες και ένα μικρό ποσοστό από φυσικά αίτια. Και στην χώρα μας έχει διαπιστωθεί ότι ένα μεγάλο μέρος των πυρκαγιών προέρχεται από αμέλεια και έλλειψη προσοχής. Αναλυτικότερα, οι κυριότερες αιτίες των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα είναι:
  
  · Πέταμα αναμμένων τσιγάρων και σπίρτων
  · Διάφορες γεωργικές δραστηριότητες, όπως το καθάρισμα χωραφιών και το κάψιμο βοσκοτόπων
  · Κάψιμο σκουπιδιών
  · To άναμμα φωτιάς απρόσεκτα και εγκατάλειψη της μέσα ή κοντά σε δάση
  · Το κυνήγι
  · Κακόβουλος εμπρησμός με σκοπό την αλλαγή χρήσης των καμένων δασών και οικοπεδοποίηση ή για άλλους λόγους
  · Κεραυνοί
  
  
  1. ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
  Α. Προληπτικά μέτρα
  Στα προληπτικά μέτρα περιλαμβάνονται αυτά που γίνονται για να αποφευχθούν οι πυρκαγιές, αλλά και αυτά που προσπαθούν να μειώσουν το μέγεθος της καταστροφής.
• Ενημέρωση πολιτών.

Εφόσον το μεγαλύτερο ποσοστό των πυρκαγιών προκαλείται από ανθρώπους, το πρώτο βήμα στην πρόληψή τους θα πρέπει να είναι η ενημέρωση, εκπαίδευση και κινητοποίηση των πολιτών για τον κίνδυνο πρόκλησης πυρκαγιάς από αμέλεια. Η ενημέρωση θα πρέπει να ξεκινάει από το σχολείο και να ενισχύεται με διάφορες καμπάνιες, εκδηλώσεις, σεμινάρια, ακόμη και ενημερωτικές εκπομπές ή διαφημίσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

• Συστήματα προσδιορισμού κινδύνου.

Στα προληπτικά μέτρα ανήκουν και συστήματα που προσδιορίζουν χρονικά και τοπικά την πιθανότητα πυρκαγιάς για άμεση επέμβαση.

• Δημιουργία χώρων αναψυχής.

Με την κατασκευή κατασκηνωτικών χώρων μειώνεται ο κίνδυνος έναρξης πυρκαγιάς, αφού συγκεντρώνονται οι εκδρομείς σε ειδικό χώρο.

• Παρατηρητήρια.

Εγκατάσταση παρατηρητηρίων σε ψηλά στρατηγικά σημεία μέσα στο δάσος με σκοπό την άμεση αναγγελία της πυρκαγιάς.

• Περιπολίες.

Άμεση ανίχνευση τυχόν πυρκαγιών με τακτικές περιπολίες σε επικίνδυνες περιόδους.

• Αντιπυρικές ζώνες/δασικοί δρόμοι.

Έχουν σκοπό να σταματούν την πορεία της φωτιάς και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για το πέρασμα των πυροσβεστικών οχημάτων.

• Εγκατάσταση δεξαμενών νερού.

Χρησιμοποιούνται για την γρήγορη εξασφάλιση ποσότητας νερού από τα πυροσβεστικά οχήματα σε περίπτωση πυρκαγιάς.

• Εκκαθάριση:

Εργασίες που περιλαμβάνουν τον καθαρισμό από κλαδιά, της βλάστησης, εύφλεκτων υλικών κατά μήκος του οδικού δικτύου.

• Ελικοδρόμια:

Δημιουργούνται με σκοπό να μεταφέρουν τραυματίες, προσωπικό και εφόδια κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς.

• Δασικές τηλεπικοινωνίες:

Για την γρήγορη επικοινωνία με ασύρματο ή ενσύρματο τρόπο μεταξύ των εργαζόμενων του Δασαρχείου, που συμβάλλει στην πρόληψη και κατάσβεση των πυρκαγιών.

Β. Προηγμένα συστήματα πρόληψης
Η Κροατία ως μία χώρα με υψηλό κίνδυνο για δασικές πυρκαγιές δημιούργησε το σύστημα παρακολούθησης το οποίο τοποθετεί τηλεκατευθυνόμενες κάμερες σε συγκεκριμένα σημεία στο δάσος. Έτσι δεν χρειάζεται να βρίσκεται ο παρατηρητής στο δάσος, αλλά σε ένα κέντρο ελέγχου με το οποίο επικοινωνούν οι κάμερες ενσύρματα ή ασύρματα όπου και αποθηκεύονται τοπικά τα βίντεο.

Η Πορτογαλία με 236 παρατηρητήρια τα οποία τοποθετήθηκαν τα τελευταία χρόνια δημιούργησε ένα σχεδόν άρτιο δίκτυο το οποίο βελτιώνεται με τη βοήθεια της τεχνολογίας GIS (Γεωγραφικά πληροφοριακά συστήματα).

Μία σουηδική εταιρεία σχεδίασε ανιχνευτές φωτιάς που τοποθετούνται στα δέντρα και φέρουν μία ηλεκτρονική ταυτότητα πάνω τους. Με την απότομη αύξηση της θερμοκρασίας που οφείλεται στη φωτιά, ο αισθητήρας στέλνει σήμα με ένα μοναδικό κωδικό για να ανιχνευτεί η τοποθεσία της πυρκαγιάς.

Τα δορυφορικά τηλεπισκοπικά δεδομένα παίζουν κυρίαρχο ρόλο στα συστήματα παρακολούθησης της γήινης επιφάνειας. Ειδικότερα στο πρόβλημα των πυρκαγιών συμβάλουν ουσιαστικά διότι:
· Προσφέρουν τη δυνατότητα για συνολική παρακολούθηση της περιοχής ενδιαφέροντος
· Μειώνουν το χρόνο αντίδρασης των επίγειων δυνάμεων
· Βοηθούν συστηματικά και αποτελεσματικά στην οργάνωση και διαχείριση των επίγειων δυνάμεων της Πυροσβεστικής
· Σε περιπτώσεις πολλαπλών και ταυτόχρονων εστιών φωτιάς, βοηθούν στην ανάπτυξη ενός συστήματος λήψης αποφάσεων για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του κινδύνου.
· Σε συνδυασμό με πρόσθετα δεδομένα (χάρτες, μετεωρολογικές προβλέψεις, γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών κ.α.) προσφέρουν τη δυνατότητα ολοκλήρωσης για την αποτελεσματικότερη διαχείριση κρίσεων.
Τα αποτελέσματα συνδυάζονται με τη χρήση υποβάθρων σε GIS για την ευέλικτη διαχείριση και οπτικοποίηση των αποτελεσμάτων, αλλά και για την άμεση χρήση στο πεδίο μέσω φορητών υπολογιστών παλάμης (PDA).Για τη διάχυση της πληροφορίας χρησιμοποιείται το διαδίκτυο με τη χρήση τεχνολογιών WebGIS.

2. ΤΙ ΣΧΕΔΙΑΖΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ
Η καταστροφή που βρήκε την περιοχή της Ανατολικής Αττικής τις τελευταίες μέρες αποτελεί βούτυρο στο ψωμί μεγάλων οικονομικών συμφερόντων που ήδη έχουν εκπονήσει σχέδια και έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον για χρυσοφόρες μπίζνες. Ας δούμε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:
ΠΑΡΑΛΙΑ ΧΑΛΚΟΥΤΣΙΟΥ: Υπάρχουν επιχειρηματικά σχέδια εκμετάλλευσης του λιμανιού. Συγκεκριμένα έκταση 80 στρεμμάτων όπου σχηματίζεται το δέλτα του Ασωπού, το ιδιωτικό κεφάλαιο σχεδιάζει μαρίνα για γιοτ, πολυκαταστήματα, σούπερ μάρκετ, μπαρ, γήπεδα κ.ά.
ΠΑΡΑΛΙΑ ΣΧΙΝΙΑ: Ο φορέας διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου που έχει την ευθύνη διαχείρισης της την έχει εγκαταλείψει ουσιαστικά. Έχει συμφωνήσει όμως να παραχωρήσει σχεδόν τη μισή παραλία του κόλπου σε ιδιώτη για 30 χρόνια. Όσον αφορά την υπόλοιπη μισή παραλία του κόλπου, σχεδιάζεται να κατασκευαστεί ιχθυοτροφείο.
ΝΕΑ ΜΑΚΡΗ: Υπάρχει πρόβλεψη για τη δημιουργία τεχνητού νησιού, ουσιαστικά μιας θαλάσσιας τσιμεντούπολης έκτασης 149 στρεμμάτων.
ΡΑΦΗΝΑ - ΛΟΥΤΣΑ - ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ - ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ: Τα περισσότερα κομμάτια της παράκτιας δημόσιας γης ανήκουν είτε στα διάφορα Λιμενικά Ταμεία Ραφήνας - Ωρωπού - Μαρκόπουλου είτε στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου. Η παραχώρηση με συμβάσεις, πολλών κομματιών στους δήμους, έχει σαν αποτέλεσμα να οδηγηθούν στην παράδοσή τους, λόγω αδυναμίας «αξιοποίησης», σε ιδιώτες που έχουν στήσει κιόσκια, ομπρέλες, «μπιτς-μπαρ»!

3. ΤΙ ΣΧΕΔΙΑΖΟΥΝ Ή ΤΙ ΔΕΝ ΣΧΕΔΙΑΖΟΥΝ ΟΙ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Η κυβέρνηση της ΝΔ για τις πυρκαγιές στη Β.Α. υποστηρίζει ότι ο συντονισμός ήταν από την αρχή καλά οργανωμένος και η πολιτεία διαρκώς παρούσα.
Οι φράσεις αυτές δίνουν απάντηση και σε όσους απορούν γιατί η κυβέρνηση δεν διδάχτηκε από τις καταστροφές της Ηλείας, δεν πήρε μέτρα, δεν οργάνωσε σωστά την άμυνα της χώρας και άφησε τον δημόσιο πλούτο απροστάτευτο στα χέρια των οικονομικών συμφερόντων.

Όταν το αλαλούμ και η ανυπαρξία συντονισμού αναδείχτηκαν σε όλο τους το μεγαλείο, βλέπουμε να βγαίνει η κυβέρνηση δια του κυβερνητικού εκπροσώπου και να υποστηρίζει ότι όλα πήγαν καλά, δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν: ή ήταν εντελώς απούσα ή έχει έναν άλλο κώδικα, εντελώς διαφορετικό από εκείνο που έχει ο ελληνικός λαός, αξιολόγησης πράξεων και παραλείψεων.

Αν η κυβέρνηση δεν παραδεχτεί τα λάθη της και δεν διδαχτεί από αυτά, αν δεν παραδεχτεί τις ελλείψεις, την απρονοησία, την έλλειψη συντονισμού και σχεδίου δεν πρόκειται να διορθωθεί, δεν πρόκειται να πάρει κανένα μέτρο ώστε να βελτιωθεί η λειτουργία των μηχανισμών που είναι αρμόδιοι για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών. Κι΄ αυτό είναι η μεγάλη απειλή, ο μεγάλος κίνδυνος.